Mladi imaju pravo da učestvuju u kreiranju svijeta po njihovoj mjeri, a obaveza onih koji donose odluke je da ih čuju, poručile su, povodom Međunarodnog dana mladih, srednjoškolke Ružica Laković i Nikolina Milić, članice Omladinske radne grupe Juventasa.
Ova grupa, osnovana u okviru projekta „Gradovi po mjeri mladih II“ zajedno sa timom Juventasa radi na unapređenju omladinskog aktivizma i položaja mladih u Crnoj Gori, te razvoju novih mehanizama učešća.
Iako mladi žele da se njihov glas čuje, Juventasovo istraživanje iz februara 2020. godine o položaju i potrebama mladih, pokazalo je da 31 odsto ispitanih smatra da mladi nijesu dovoljno uključeni u procesu donošenja odluka, a 51 odsto navodi da jesu uključeni donekle, ali nedovoljno.
Gotovo tri četvrtine ispitanika kaže da mladi nemaju dovoljno uticaja na političke procese i odluke.
Osnovni principi omladinske politike i rada, koji su prepoznati i Zakonom o mladima, ističu da se aktivnosti iz te oblasti realizuju za mlade i u saradnji sa mladima. Izuzetno je važno omogućiti mladima da aktivno učestvuju u društvenom životu – u školama i mjesnim zajednicama, kao i na opštinskom i nacionalnom nivou.
Participacija mladih ne smije se sprovoditi na način da su oni uključeni samo kao ukras u tom procesu, već tako što će se mladima omogućiti da predlažu, iniciraju i sprovode odluke i aktivnosti. Osim toga, podjednako je važno u kontinuitetu, kroz formalno i neformalno obrazovanje, te aktivnosti različitih aktera u društvu, uključujući i medije, razvijati participativnu kulturu mladih i promovisati prednosti i značaj aktivizma.
Istraživanje je, takođe, pokazalo da su mladima potrebni omladinski prostori, kulturni, umjetnički i sportski sadržaji, odnosno bioskopi, sportski centri, koncertne hale, omladinski klubovi i pozorišta. Iako su primjetni određeni pomaci u toj oblasti, i dalje je veliki broj mladih uskraćen za navedene prostore i sadržaje, naročito kada su u pitanju opštine na sjeveru Crne Gore. Međutim, čak i neke opštine na jugu države, nemaju dovoljno sadržaja za mlade.
Čak 69 odsto ispitanika/ca smatra da u Crnoj Gori nema dovoljno kulturno-umjetničkih sadržaja koji su prilagođeni mladima, što ukazuje na potrebu da se ovom pitanju ubuduće posveti mnogo više pažnje.
Mišljenje anketiranih srednjoškolaca o formalnom obrazovanju je podijeljeno, imajući u vidu da 46 odsto njih navodi da i jesu i nijesu zadovoljni kvalitetom obrazovnog sistema. A kada je u pitanju neformalno obrazovanje, većina srednjoškolaca/ki smatra da u njihovom gradu ne postoji dovoljno dostupnih obuka iz te oblasti – sekcije, treninzi, seminari, radionice i sl.
Obrazovanje je najvažnija tema za mlade, jer direktno utiče na sve aspekte njihovog života. Potrebno je konstantno unaprijeđivati kvalitet nastave, ali i obuhvat aktivnosti neformalnog obrazovanja, uz osluškivanje potreba mladih i izazova koje pred njih stavlja današnjica. U tom smislu, neophodno je mladima omogućiti da steknu odgovarajuće vještine i znanja koja se odnose na kritičko razmišljanje, medijsku pismenost i zdrave stilove života.
Čak 58 odsto ispitanih kaže da država ne pomaže mladim ljudima da se zaposle. Većina srednjoškolaca/ki planira da nakon školovanja započne sopstveni biznis, ali smatraju da i u toj oblasti nedostaje podrška države.
Članovi i članice Omladinske radne grupe smatraju da je nezaposlenost jedan od najvećih problema današnjice i da direktno pogađa mlade ljude.
„Čak i nakon završenih fakulteta sa sjajnim ocjenama, potraga za poslom je teška i duga, a kada se pronađe učestalo je veliko nezadovoljstvo zbog lošeg odnosa plate i rada i zalaganja.“, zaključili su Nina Račeta, Nevena Bojović i Filip Dendić.
Nevladina organizacija Juventas svim mladim ljudima u Crnoj Gori čestita 12. avgust Međunarodni dan mladih i poziva ih da uzmu aktivno učešće u procesu unapređenja sopstvenog položaja.
Tekst je kreiran u okviru projekta „Gradovi po mjeri mladih II“, koji NVO Juventas realizuje uz podršku Ministarstva sporta i mladih Crne Gore. Nalazi i mišljenja navedeni u ovom tekstu ne predstavljaju stavove Ministarstva sporta i mladih.
